Limits of the freedom to perform the research profession and significance of research ethics and researcher’s deontology. A case study of respect for intellectual property rights when publishing research results – part I
pdf (English)

Słowa kluczowe

research responsibility, public trust, constitutional characteristics of public trust profession, freedom of science, intellectual property rights, ethical rules of authorship attribution

Kategorie

Jak cytować

Chorążewska, A. i Dajka, J. (2023) „Limits of the freedom to perform the research profession and significance of research ethics and researcher’s deontology. A case study of respect for intellectual property rights when publishing research results – part I”, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Finansów i Prawa w Bielsku-Białej. Bielsko-Biała, PL, 27(4), s. 14–23. doi: 10.19192/wsfip.sj4.2023.2.

Abstrakt

The term ‘profession in which the public repose confidence’ is a constitutional term in Poland. The Constitution provides that the legislator may create professions of public trust. Self-government of a public trust profession, within the limits of that interest and for its protection, is entitled to represent the interests of persons exercising such professions and, moreover, to supervise the proper exercise of the profession. This paper demonstrates that the profession of a scientist fulfils the prerequisites of a profession of public trust. Scientists performing professional research activities in the institutions within the system of higher education and science form an international scientific community. At various jurisdictional levels, this community has been universally mandated to define the principles of ethics in science and the deontology of the research profession. The task of overseeing proper conduct of research by scientists as persons of public trust is, in turn, entrusted to the ethical and disciplinary committees established in the system of science. In this paper, we examine the rules in force in the scientific community for respecting intellectual property rights when publishing research results and then, in a survey, clarify whether these rules are known to and applied in the international academic community.

https://doi.org/10.19192/wsfip.sj4.2023.2
pdf (English)

Bibliografia

Biuletyn Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, No. XXIX, p. 29-44 and 59-67

Biuletyn Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, No. XXX, p. 12-17.

Błaś A., (1998). In: Konstytucje Rzeczypospolitej oraz Komentarz do Konstytucji RP, ed. J. Boć, Wydanictwo Wrocław : Kolonia Limited, p. 47.

Brzozowski W., (2014). Konstytucyjna wolność badań naukowych i ogłaszania ich wyników. In: Prawo nauki. Wybrane zagadnienia, ed. A. Wiktorowska, A. Jakubowski, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, p. 33–34.

Complak K., (2014). Komentarz do art. 31. In: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. M. Haczkowska, Wydawnictwo: Wolters Kluwer Polska.

Garlicki L., (2001). Przesłanki ograniczenia konstytucyjnych praw i wolności (na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego), Państwo i Prawo, No. 10, p. 5-24.

Garlicki L., (2003). Nota 20 do art. 31. In: Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Komentarz, ed. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, p. 22.

Garlicki L., (2003). Nota 7 do art. 73 Konstytucji RP. In: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Komentarz, Tom 3, ed. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, p. 6–7.

Garlicki L., Derlatka M., (2016). Komentarz do art. 73. In: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. L. Garlicki, M. Zubik, edition 2. poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo Sejmowe, p. 789–790.

Garlicki L., Wojtyczek K., (2016). Komentarz do art. 31. In: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. M. Zubik, Tom II, Wydanie II, Wydawnictwo Sejmowe.

Garlicki L., Zubik M. (ed.), (2016). Komentarz do art. 17. In: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I, Wydanie II, Wydawnictwo Sejmowe.

Jabłoński M., (2002). Wolności z art. 73 Konstytucji RP. In: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, ed. B. Banaszak, A. Preisner, Wydawnictwo C.H.Beck, p. 562.

Królikowski M., Szczucki K., (2016). Komentarz do art. 73 Konstytucji RP. In: Konstytucja RP, Tom 1: Komentarz. Art. 1–86, ed. M. Safjan, L. Bosek, Wydawnictwo C.H.Beck, p. 1676 & p. 1672-1678.

Lamentowicz W., (1995). O wolnościach i ich granicach. In: Historia. Idea. Polityka. Księga dedykowana profesorowi Janowi Baszkiewiczowi, ed. F. Ryszka, Wydawnictwo Naukowe Scholar, p. 402.

Łabno A., (1997). Zasada bezpośredniego obowiązywania konstytucyjnych praw i wolności jednostki. Analiza prawnoporównawcza. In: Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona (red. L. Wiśniewski), Wydawnictwo Sejmowe.

Ławicka M., (2016). Społeczna odpowiedzialność uczelni wyższej w Polsce, ZN WSH Zarządzanie, No. 3, p. 207-220.

Podkowik J., (2019). Moralność publiczna jako przesłanka ograniczenia konstytucyjnych wolności i praw, Państwo i Prawo, No. 8, p. 21-45.

Sarnecki P., (2001). Opinia w sprawie wykładni art. 17 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Przegląd Sejmowy, No 2, p. 75-76.

Sarnecki P., (2002). Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2001 roku, Palestra No. 5-6, p. 185.

Selera P., (2017). Zasada proporcjonalności w orzecznictwie podatkowym Trybunału Konstytucyjnego, Państwo i Prawo, No. 4, p. 48-63.

Skrzydło W., (1999). Konstytucja RP – Komentarz, Wydawca: Zakamycze, p. 23;

Smarż J., (2012). Definiowanie pojęcia „zawód zaufania publicznego, Studia Prawnicze, No. 3, p. 125.

Sobczak J., (2007). Wolność badań naukowych – standardy europejskie i rzeczywistość polska, Nauka i Szkolnictwo Wyższe, No. 2(30), p. 62.

Sorokowski P., Kulczycki E., Sorokowska A., Pisanski K., (2017). Predatory journals recruit fake editor, Nature News Mar 22, Nature 543, p. 481–483, doi: 10. 1038/543481a.

Starck Ch., (1989). Konstytucyjne granice wolności nauki na przykładzie zapłodnienia „in vitro”, terapii genetycznej i analizy genomów, Palestra, No. 11–12, p. 172.

Starck Ch., (2007). Wolność badań naukowych i jej granice, Przegląd Sejmowy, No. 3(80), p. 45 & 48.

Tuleja P., (2000). In: Ustrój konstytucyjny RP, ed. R. Mojak, Wydawnictwo UMCS, p. 81.

Tuleja P., (2023). Komentarz do art. 31. In: P. Czarny, M. Florczak-Wątor, B. Naleziński, P. Radziewicz, P. Tuleja, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wydanie II, Wydawnictwo: Wolters Kluwer Polska.

Winczorek P., (2000). Komentarz do Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997, Wydawnictwo Liber, p. 30.

Wojtyczek K., (1999). Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Wydawca: Zakamycze, p. 201.

Wyrzykowski M., (1998). Granice praw i wolności – granice władzy. In: Obywatel – jego wolności i prawa. Zbiór studiów przygotowanych z okazji 10-lecia urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich, Wydawca: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.

Glosa do wyroku TK z 23 kwietnia 2008 r. (sygn. akt SK 16/07), Przegląd Sejmowy, No 6(89).

Judgment of the Constitutional Tribunal of 11 April 2000, K 15/98, OTK ZU No. 3/2000, item. 86.

Judgment of the Constitutional Tribunal of 11 April 2006, SK 57/04, OTK ZU No. 4/A/2006, item. 43.

Judgment of the Constitutional Tribunal of 18 February 2004, P 21/02, OTK ZU, No. 2/A/2004, item. 9.

Judgment of the Constitutional Tribunal of 18 October 2010, K 1/09, OTK ZU No. 8/A/2010, item. 76.

Judgment of the Constitutional Tribunal of 19 April 2006, K 6/06, OTK ZU No. 4/A/2006, item. 45.

Judgment of the Constitutional Tribunal of 2 July 2008, K 41/05, OTK-A ZU No. 2007/7, item. 72.

Judgment of the Constitutional Tribunal of 2 July 2009, K 1/07, OTK-A ZU 2009/7, item. 10.

Judgment of the Constitutional Tribunal of 22 May 2001, K 37/00, OTK ZU No. 4/2001, item. 86.

Judgment of the Constitutional Tribunal of 23 April 2008, SK 16/07, OTK ZU No. 3/A/2008, item. 45.

Judgment of the Constitutional Tribunal of 4 November 2014, SK 55/13, OTK-A ZU No. 2014/10, item. 111.

Act of 11 April 2001 on patent attorneys, t.j. Dz. U. 2023, item. 303 ze zm.

Act of 20 July 2018 The Law on Higher Education and Science, t.j. Dz.U. 2023 poz. 742, in the text as Act of law on HE&Sc

Act of 30 April 2010 on the Polish Academy of Sciences, t.j. Dz. U. 2020, poz. 1796 ze zm., in the text as Act of PAN

Art. 10 Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, in the text as CRofHR&FF.

Art. 19 United Nations' International Covenant on Civil and Political Rights, in the text as IConC&PR.

Art. 19 Universal Declaration of Human Rights, in the text as UDofHR.

Charter of Fundamental Rights of the European Union, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012P/TXT [access 10.12.2023].

Code of Ethics for Researchers. Third edition, https://instytucja.pan.pl/images/2021/CodeofEthicsForResearchersThirdEdition.pdf (access 11.12.2023).

The European Charter for Researcher. The Code of Conduct for the Recruitment of Researchers, https://www.imdik.pan.pl/images/ekn/The_ECRTCCR_Researchers.pdf [access 10.12.2023].

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie (c) 2024 Anna Chorążewska, Jerzy Dajka

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##