Słowa kluczowe
individual liberty
rule of law
limitations of freedoms and rights
health protection
COVID-19
implementing regulation
Kategorie
Jak cytować
Abstrakt
In the Polish Constitution, freedom does not have a status equivalent to the principle of dignity. However, freedom is genetically linked to dignity. Two fundamental consequences follow from the above. Firstly, the protection of dignity requires that a person is guaranteed the right to freedom, understood as the freedom to act according to one’s own will. Secondly, freedom may be subject to limitations. Still, these may not be introduced arbitrarily but only under a procedure and principles set out in the Polish Constitution. Freedom is also subject to harmonisation with other constitutional principles and values of higher or equivalent rank. Freedom and the resulting subjective right entail the right to freedom within the limits set by law. The sanctioning of freedom and the related subjective right significantly limits public authorities in action, especially the legislature and the executive. Under the COVID-19 pandemic, it became necessary to confront the scope of protection of two conflicting values: human freedom and the duty of public authorities to ensure health protection and prevent epidemic diseases. This article demonstrates that, as the law currently stands, adequate alignment of these two tasks is not possible. An appropriate constitutional amendment is required.
Bibliografia
Banaszak B., (2010) Prawo konstytucyjne, Wydawnictwo C.H. BECK, p. 477
Bosek L., (2022). Stan epidemii. Konstrukcja prawna, Wydawnictwo C.H. BECK, p. 272-278
Complak K., (2002). O prawidłowe pojmowanie godności osoby ludzkiej w porządku RP, in: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, ed. B. Banaszak, A. Preisner, Wydawnictwo C.H. BECK, p. 71
Dudek D. (ed.), (2009). Zasady ustroju III Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Wolters Kluwer, przypis 243, p. 104
Dudek D., (1999). Konstytucyjna wolność człowieka a tymczasowe aresztowanie, Lubelskie Wydawnictwa Prawnicze, p. 128
Eckhardt K., (2012). Stan nadzwyczajny jako instytucja polskiego prawa konstytucyjnego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Prawa i Administracji Przemyśl-Rzeszów, p. 22-25
Florczak-Wątor M., (2013). Horyzontalny wymiar praw konstytucyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu. Jagiellońskiego, p. 370
Garlicki L., (2003). Nota 3 do art. 31, in: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Komentarz, Tom III, ed. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, p. 3
Garlicki L., (2019). Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Wydawnictwo Sejmowe, p. 448-450
Garlicki L., Wojtyczek K., (2016). Komentarz art. 31, in: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Komentarz, Tom II, ed. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, p. 56-57
Garlicki L., Wojtyczek K., (2016). Komentarz art. 31, in: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Komentarz, Tom II, ed. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, p. 55-65, 64-66 & 69-100
Jamróz A., (2014). Prawa i wolności jednostki na gruncie francuskich konstytucji, in: Wydawnictwo Temida 2, p. 207-227
Komentarz do art. 7, (2016). In: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. L. Garlicki, M. Zubik, Tom I, Wydawnictwo Sejmowe
Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego, (1995). Biuletyn X, Wydawnictwo Sejmowe, p. 123-124
Łabno A., (2002). Ograniczenie wolności i praw człowieka na podstawie art. 31 Konstytucji III RP, in: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, ed. B. Banaszak, A. Preisner, Wydawnictwo C.H. BECK, p. 694
Sarnecki P., (2003). Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Wydawnictwo Wolters Kluwer, p. 252
Skrzydło W. (translation), (2011). Konstytucja Republiki Francuskiej z dnia 4 października 1958 r., in: Konstytucje państw Unii Europejskiej, ed. W. Staśkiewicz, Wydawnictwo Sejmowe, p. 293-294
Sobczak J., (2008), Prawo prasowe. Komentarz, Wydawnictwo Wolters Kluwer, p. 25-31
Sobczak. J., (2000). Prawo prasowe. Podręcznik akademicki, Wyd. I, Muza SA Oficyna Prawnicza, p. 150-154.
Sobczak. J., (2004). Zakres normatywny wolności wypowiedzi w aktach prawa międzynarodowego, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie, seria: Prawo, z. 9, p. 81-99
Tuleja P., (2020). Pandemia COVID-19 a konstytucyjne stany nadzwyczajne, Palestra no. 9, p. 17
Tuleja P., (2021). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. P. Tuleja, Wyd. II, Opublikowano: LEX/el
Winczorek P., (2002). Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Wydawnictwo Liber, p. 48
Wiśniewski L., (1997). Prawo a wolność człowieka. Pojęcie i konstrukcja prawna, in: Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, ed. L. Wiśniewski, Wydawnictwo Sejmowe, p. 58
Wojtyczek K., (1999). Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Wydawnictwo Wolters Kluwer, p. 78–80
Wojtyczek K., (1999). Horyzontalny wymiar praw człowieka zagwarantowanych w Konstytucji RP, Kwartalnik Prawa Prywatnego, no. 2
Wyrzykowski M., (1998). Granice praw i wolności – granice władzy, in: Obywatel – jego wolności i prawa, ed. B. Oliwa-Radzikowska, Wydawnictwo: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, p. 48
Zajadło J., (1998). Godność i prawa człowieka, Gdańskie Studia Prawnicze, tom III, p. 61-62
Article 5 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, drawn up in Rome on 4 November 1950, subsequently amended by Protocols Nos. 3, 5 and 8 and supplemented by Protocol No. 2 (ECHR), OJ 1993 No. 61, item 284, as amended.
Article 6 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union (EU CFR), OJ C 303, 14.12.2007, p. 1, as amended.
Article 9 of the International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR), opened for signature in New York on 19 December 1966, Journal of Laws 1977, No. 38, item 167
Judgment of the Supreme Administrative Court of 9 December 2021, II GSK 2385/21
Judgment of the Supreme Administrative Court of 25 January 2023, II GSK 843/22
Judgment of the Supreme Administrative Court of 25 January 2023, II GSK 843/22
Judgment of the Supreme Administrative Court of 25 January 2023, II GSK 851/22
Judgment of the Supreme Administrative Court of 28 October 2021, II GSK 1382/21
Judgment of the Supreme Administrative Court of 4 March 2022, II GSK 38/22
Judgment of the Supreme Administrative Court of 8 September 2021, II GSK 835/21
Judgment of the Supreme Administrative Court of 9 December 2021, GSK 2184/21
Judgment of the Voivodship Administrative Court in Łódź of 25 January 2023, III SA/Łd 394/22
Judgment of the Constitutional Court of 10 April 2001, U 7/00, OTK 2001, no 3, item. 56
Judgment of the Constitutional Court of 11 May 1999, P 9/98, OTK 1999, no. 4, item. 75
Judgment of the Constitutional Court of 11 May 2004, K 4/03, OTK-A 2004, no. 5, item. 41
Judgment of the Constitutional Court of 12 January 1999, P 2/98, OTK 1999, no. 1, item. 2
Judgment of the Constitutional Court of 12 January 2000, P 11/98, OTK 2000, no. 1, item. 3
Judgment of the Constitutional Court of 16 November 2011, SK 45/09, OTK-A 2011, no. 9, item. 97
Judgment of the Constitutional Court of 18 February 2014, K 29/12, OTK-A 2014, no. 2, item. 11
Judgment of the Constitutional Court of 19 February 2002, U 3/01, OTK-A 2002, no. 1, item. 3
Judgment of the Constitutional Court of 19 May 1998, U 5/97, OTK 1998, no. 4, item. 46
Judgment of the Constitutional Court of 19 May 2009, K 47/07, OTK-A 2009, no. 5, item. 68
Judgment of the Constitutional Court of 20 December 1999, K 4/99, OTK 1999, no. 7, item. 165
Judgment of the Constitutional Court of 22 May 2002, K 6/02, OTK-A 2002, no. 3, item. 33
Judgment of the Constitutional Court of 24 February 2003, K 28/02, OTK-A 2003, no. 2, item. 13
Judgment of the Constitutional Court of 25 May 1998, U 19/97, OTK 1998, no. 4, item. 47
Judgment of the Constitutional Court of 29 October 2003, K 53/02, OTK-A 2003, no. 8, item. 83
Judgment of the Constitutional Court of 3 November 2004, K 18/03, OTK-A 2004, no 10, item. 103
Judgment of the Constitutional Court of 4 November 2015, K 1/14, para. III.11.3, OTK-A 2015, no. 10, item. 163
Judgment of the Constitutional Court of 5 June 2014, K 35/11, para. III.6, OTK-A 2014, no. 6, item. 61
Judgment of the Constitutional Court of 5 March 200, P 11/00, OTK 2001, no. 2, item. 33
Judgment of the Constitutional Court of 6 March 2000, P 10/99, OTK 2000, no. 2, item. 56
Judgment of the Constitutional Court of 7 May 2002, SK 20/00, OTK-A 2002, no. 3, item. 29
Judgment of the Constitutional Court of 7 January 2004, K 14/03, OTK-A 2004, no. 1, item. 1
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2023 Anna Chorążewska