Keywords
local government
decentralisation
Categories
How to Cite
Abstract
The political changes in Poland in 1989 also made it possible to reactivate the institutions of local self-government. This occurred in 1990 initially at the commune level, and in 1999 also at the district and voivodeship levels. With the establishment of this self-government, a significant decentralisation of the state took place, as many tasks and competences previously belonging to the state administration were placed within the scope of action of the relevant self-government bodies, in line with the constitutional principle of subsidiarity. In recent years, however, a reverse phenomenon can be observed, consisting in limiting the authority of the self-government, increasing the subjective scope of supervision over the self-government, as well as granting it tasks and competences that could be successfully performed by non-public entities. One can even say that the self-government is treated by the central authorities as a tool to fight the government administration. This is a worrying phenomenon, as the self-government is one of the pillars of the public administration structure.
References
Agopszowicz A (1997) [w:] A. Agopszowicz, Z. Gilowska, M. Taniewska-Peszko, Zarys prawa samorządu terytorialnego, Katowice.
Boć J. (2001) [w:] Powiat: z teorii, kompetencje, komentarz. Red. Boć J. Wrocław.
Borówka K. (2018) Postępowanie nadzorcze w sprawach nadawania nazwy jednostkom organizacyjnym, jednostkom pomocniczym gminy, budowlom, obiektom i urządzeniom użyteczności publicznej [w:] Zarządzenie zastępcze wojewody, Warszawa, lex el.
Dolnicki B. (1993) Nadzór nad samorządem terytorialnym, Katowice.
Jendrośka J. (1997) Z problematyki prawnej działania administracji publicznej, [w:] Przeobrażenia we współczesnym prawie administracyjnym i nauce administracji, red. A. Błaś, Przegląd Prawa i Administracji, Wrocław.
Kiełbasiński A. Sejmowy kołowrotek, czyli więcej ustaw. Gazeta Wyborcza z dnia 10- 11 stycznia 2015 r.
Kulesza M. (1990) Niektóre zagadnienia prawne definicji samorządu terytorialnego, Państwo i Prawo, nr 1.
Leoński Z. (1994) Ustrój i zadania samorządu terytorialnego w Polsce, Poznań.
Z. Leoński (2002), Samorząd terytorialny w RP, Warszawa.
Lipowicz I. (2019) Samorząd terytorialny XXI wieku, Warszawa.
Łączkowski W. (1997) Problemy samorządu terytorialnego w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego [w:] Olszewski H. Popowska B. (red.), Gospodarka- Administracja-Samorząd, Poznań.
Nowacka E. J. (1997) Samorząd terytorialny w administracji publicznej, Warszawa.
Martysz Cz. (2000) Właściwość organów samorządu terytorialnego w postępowaniu administracyjnym, Katowice..
Martysz Cz. (2022) Ochrona sądowa gmin w sprawach zmian nazw ulic podejmowanych przez wojewodów, [w:] Sądownictwo administracyjne w umacnianiu państwa prawa. Red. A. Matan, A. Nita. Warszawa.
Panejko J. (1990) Geneza i podstawy samorządu europejskiego, Paryż 1926, reprint, Warszawa.
Podgórski K. (1993) Przemiany ustroju samorządu terytorialnego w Polsce [w:] T. Kurowska, M. Pazdan (red.), Zagadnienia prawa cywilnego, samorządowego i rolnego, Katowice.
Rabska T. (1994) Przyszłość samorządu, [w:] Szanse i zagrożenia rozwoju samorządu terytorialnego, red. M. Kubista, Katowice.
Rabska T. (1998) Regionalizacja a zasady, [w:] Biuletyn Rady do Spraw Reform Ustrojowych Państwa nr 1.
Schmidt-Assmann E. (1985) Kommunalrecht [w:] I. von Münch (red.) Besonderes Verwaltungsrechts, Berlin-New York.
Waltoś S. (2010) Opanowała nas mania tworzenia ustaw. Rzeczypospolita z dnia 20 stycznia 2010 r.
Żółciak T. (2018) Wyroki sądów pokazują, że czasem dekomunizacja jest do podważenia, Gazeta Prawna z dnia 12 kwietnia 2018 r.
Acts:
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483)
Ustawa Konstytucyjna o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym z dnia 17 października 1992 r. (Dz. U. Nr 84, poz. 426 ze zm.).
Ustawa w dniu 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1256).
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2022 r. 2094).
Europejska Karta Samorządu Lokalnego sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607).
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r., poz. 559 ze zm.).
Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 45, poz. 497).
Ustawa z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984).
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 741).
Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 130).
Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz. U., poz. 130).
Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (Dz. U. z 2018 r., poz. 1103).
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r., poz. 1082).
Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz. U. 2019 r., poz. 1479 ze zm.).
Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U., poz. 568 ze zm.).
Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę o odprowadzeniu ścieków (Dz. U. z 2020 r., poz. 2028 ze zm.).
Ustawa z dnia 29 września 2022 r. o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego (druk sejmowy 2612).
Ustawa z dnia 27 października 2022 r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych (Dz. U., poz. 2236).
Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2021 r., poz. 679).
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (Dz. U. poz. 1692 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz. U. poz. 502).
Uchwała nr 102 Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie wsparcia na realizację zadań inwestycyjnych przez jednostki samorządu terytorialnego (M. P., poz. 662).
Judicial jurisprudence: Judgment of the Supreme Administrative Court of 8 February 2005 (OSK 1122/04), OwSS 2006, z. 1, item 9).
The papers published in the ASEJ Journal (alternate title: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Finansów i Prawa w Bielsku-Białej) - published by the University of Applied Sciences in Bielsko-Biała, are online open access distributed (Creative Commons Attribution CC-BY-NC 4.0 license). The Publisher cannot be held liable for the graphic material supplied. The printed version is the original version of the issued Journal. Responsibility for the content rests with the authors and not upon the Scientific Journal or Bielsko-Biala School of Finance and Law.